سیزده نکته در میکس وکال

 

آیا تا به حال یک موسیقی بسیار موفق با میکس وکال ضعیف شنیده اید ؟ خیر. چونکه وجود ندارد ! حقیقت این است که اگر وکال یا همان صدای خواننده ، عالی نباشد موسیقی تان تباه خواهد شد. صدای خواننده معمولا در میکس بالاترین میزان صدا را دارد و همین قضیه زمینه ساز اشتباهات زیادی می شود. همه ی ما به صدای انسان آشنا هستیم و به همین دلیل حتی کوچکترین ایراد ها نیز نظر ما را جلب خواهد کرد.

قطعا دانستن اینها به آسان شدن میکس وکال کمک نخواهد کرد. پس با هم به بررسی چند نکته در باب میکس وکال می پردازیم.

این ۱۳ مرحله را دنبال کنید تا لاین وکال از حالت خام به حالتی حرفه ای تبدیل شود و در آهنگ به زیبایی شنیده شود. فراموش نکنید میکس وکال یکی از دشوار ترین مراحل میکس بوده ، پس همیشه باید با ذهنی آزاد و انرژی کافی سراغ این کار برویم.

 

  • انتخاب بهترین برداشت ها و ویرایش

اولین مرحله ی میکس وکال در واقع میکس کردن آن نیست . ویرایش آن است . اگر مسئولیت شما فقط میکس است ، ویرایش وکال به عهده ی آرتیست بوده تا بهترین نسخه از وکال خود را برای شما ویرایش کرده و جهت میکس برای شما ارسال کند اما اگر مرحله ی ویرایش وکال هم به عهده شماست ، باید با ظرافت و دقت فراوان انجام شود که به آن محاسبه میگویند این پروسس با استفاده از نرم افزار میزبان (DAW) شما انجام میشود . یعنی از بین تمامی برداشت ها باید بهترین برداشت را انتخاب کرده و با یکدیگر ادغام کنید طوری که وکال در طول پروژه منسجم ، طبیعی شنیده شود.

گذشته از انتخاب برداشت ها باید شروع به حذف قسمت هایی که وکالیست نخوانده است بکنید و نفس کشیدن وکالیست را قبل از شروع خواندن کنترل کنید. ( معمولا قسمت نفس کشیدن حذف نمیشد و فقط در صورت نیاز حجم این قسمت از وکال باید کاهش پیدا کند ) همینطور میتوان از پلاگین های DeBreath کمک گرفت تا سرعت کار افزایش پیدا کند.

 

  • تیون کردن ( فالشگیری )

گاهی در زمان ضبط وکال ، وکالیست از گام موسیقایی خارج شده و صدای ضبط شده نیاز به پیچ شدن و تیون شدن داشته که هم اکنون پلاگین های قدرتمندی مثل Waves Tune Real-Time ، Melodyne ، Autotune و … وجود دارد که به خوبی این کار را انجام میدهد.  

 

  • به دست آوردن سطح صدای مناسب ( حجم صدای وکال )

تنظیم سطح صدای وکال در میکس بسیار مهم بوده تا تمامی کلمات و تحریرهای خواننده به خوبی و واضح شنیده شود . توجه داشته باشید وکال مهم ترین لاین در موسیقیست پس باید بیشترین حجم صدا را برای انتخاب کرد تا بقیه لاینها ( سازها ) تحت هیچ شرایطی بیشتر از وکال نشوند . از طرفی باید مراقب بود این سطح صدا بیش از حد در نظر گرفته نشود چون ممکن در مراحل بعدی لاین وکال دچار دیستورشن ( کلیپ ) شود.

 

  • وکال را زود وارد صحنه کنید

در میکس هر صدایی را که زودتر وارد صحنه کنید ، فضای بیشتر و اخصاصی تری خواهد داشت. این قضیه بدین منظور است که باید وکال را منحصر میکس کنیم. در غیر این صورت وکال صدایی ضعیف و همانند بقیه ی صدا خواهد داشت. وکال نباید با توجه به بقیه ی اجزای موسیقی و بعد از آنها میکس شود. بلکه باید اولین صدایی باشد که آن را میکس میکنید و برایش میزان صدا در نظر میگیرید. بدین صورت صدای وکال رسا و پر خواهد بود و بقیه ی صدا ها وابسته به وکال تنظیم خواهند شد و از گم شدن وکال در میکس جلوگیری خواهد شد.

 

  • وکال را همراه با بقیه ی صداها میکس کنید

در این قضیه دکمه ی Solo دشمن شماست. زیرا زمینه موسیقی را از شما گرفته و تصمیم گیری را سخت میکند. اگر وکال را به صورت سولو Solo میکس کنید، جزئیات زیادی از نظرتان دور خواهند ماند. مانند اینکه وکال با بقیه ی ترک ها چگونه شنیده می شود. پس پروسس وکال را حتما همراه با شنیدن همه ی ترک ها انجام دهید. این کار در ابتدا بسیار سخت به نظر می رسد اما نتیجه ی آن بسیار مهم است.

 

 

  • کمپرس کردن

یکی از حیاتی ترین مراحل میکس وکال ، کمپرس کردن آن است ، مرحله ای دشوار که ابتدا نیاز دارد راندمان کار کمپرسور را درک کرد و سپس این مرحله انجام شود . بعضی از مهندسین میکس این مرحله را ممکن است در سه قدم انجام دهند . ابتدا کنترل داینامیک رنج ، سپس تقویت بخش های ضعیف ، در نهایت کمپرس موازی.

اما اگر بخواهیم این قدم را در یک مرحله انجام دهیم به نکات زیر توجه کنید:

مقدار Ratio را 4/1 یا 3/1 قرار دهید

مقدار Threshold حداکثر ۲۰ دسیبل ( حداکثر میزان فشرده سازه در Meter گین ریداکشن یا GR به ۶ دسیبل برسد )

مقدار Attack در حالت Fast یا سریع و مقدار Release در حالتی آرام تر یا Slow

در نهایت توجه داشته باشید اگر میزان فشرده سازه شدید باشد صدای خواننده از حالت طبیعی درآمده و ضربه بزرگی به میکس خواهد زد.

 

  • از زمان های Attack بسیار بالا پرهیز کنید

زمان های حمله یا Attack بسیار بالا ، مخرب هستند. برخی مهندسین میکس این حالت را دوست دارند زیرا داینامیک رنج ترک را در دست میگیرد. اما این کار یک سری ایراد عمده دارد. از جمله این ایراد ها : بی روح شدن موسیقی ، فاصله دار شدن ، کثیف شدن و غیره.

 

  • اکولایز کردن EQ

در این مرحله ، ابتدا باید شروع به تمیز کاری کرد ، یعنی با بررسی فرکانسها شروع به حذف فرکانسهای اضافه کرد . بازه ی فرکانسی صدای انسان بالا تر از ۸۰ - ۱۰۰ هرتز هست ، پس با حذف کردن ( Low Cut ) فرکانسهای زیر ۸۰ - ۱۰۰ هرتز میتوان به صدایی تمیز تر رسید. همچنین با تقویت بازه فرکانسی ۲ تا ۵ کیلو هرتز میتوان شفافیت و رنگ بهتری به صدای وکال داد . همچنین با تقویت فراکنس های بالاتر از این محدوده میتوانید به درخشش صدای وکال کمک کنید . مراقب باشید این بازه فرکانسی را بیش از تقویت نکنید ، چون نتیجه عکس خواهد داد.

بعضی از مهندسین صدا قبل از اکولایز کردن ، صدای وکال را کمپرس میکنند و یا در حین ضبط هم پروسس اکولایزر انجام میشود هم کمپرس . پس در این قسمت مهمتر از ترتیب انجام مراحل ، درست انجام دادن مراحل است.

 

  • پلاگین مناسب و مقدار مناسب De-ess را پیدا کنید

معمولا بعد از ضبط وکال حروفی مانند س ش ت ، زننده شنیده می شود که میتوان با استفاده از پلاگین De-Esser این مشکل را حل کرد . De-Esser در واقع نوعی کمپرسور است که در بازه فرکانسی خاصی فعالیت میکند و عمل فشرده سازی را انجام میدهد . مراقب باشید این عمل بیش از حد انجام نشود چون باعث میشود صدای خواننده از حالت طبیعی خارج شود. 

معمولا اغلب پلاگین ها پاسخگویی مناسبی دارند و در کیفیت مناست هستند. اما پلاگین های De-ess از این قضیه مستثنی می باشند. اگر پلاگین De-ess مورد استفاده ، کیفیت مناسب نداشته باشد، وکال شما کثیف و مسطح شنیده خواهد شد. پس در انتخاب پلاگین دقت لازم را به خرج دهید.

 

  • ریورب و دیلی

با استفاده از پلاگین های Reverb و Delay میتوان روح تازه ای به صدای وکال بخشید . می توان این مرحله را به صورت استریو و یا مونو انجام داد . اگر به صورت استریو انجام شود می توان به شکل سه بعدی موزیک کمک بزرگی کنیم و اگر به صورت مونو انجام دهیم به عمق صدای وکال اضافه خواهیم کرد. مقدار تاثیر Reverb و Delay کاملا سلیقه ای بوده اما توجه داشته باشید اگر پروژه ی شما دارای لاین های زیادیست مقدار دیلی و ریورب را کمتر در نظر بگیرید تا از تداخل فرکانسی در مراحل بعدی میکس جلوگیری کنید.

 

  • از Pre-Delay استفاده کنید

استفاده از ریورب Reverb برای وکال ، بسیار مرسوم است اما مشکلات خاص خود را دارد :‌ مانند قدیمی شدن ، فاصله دار شدن وکال و غیره. یکی از راه ها برای حل این مسئله اضافه کردن پری دیلی Pre-Delay است. گزینه ای که در اغلب پلاگین های ریورب یافت می شود. با اضافه کردن مقدار مناسبی پری دیلی Pre-Delay صدای وکال و ریورب آن از هم جدا می شوند و صدای وکال دیگر از دور شنیده نخواهد شد. 

 

  • به صدای نفس و نویز های دیگر توجه داشته باشید

کمپرس کردن وکال ، باعث حجیم تر شدن و روی آمدن برخی نویز ها و صداهای اضافی می شود. باید هنگام میکس به اینگونه صداها توجه کنیم و آن ها را از بین ببریم. صداهایی چون صدای تنفس ، کلیک ، صدای دهان ، تکان خوردن و غیره.

اگر صدای تنفس خواننده خیلی بلند است ، آن را کنترل کنید اما کاملا از بین نبرید تا روح موسیقی و اجرای زنده حفظ شود.

 

  • نوشتن اتومیشن Automation

بعد از انجام تمامی مراحل قبلی و رسیدن به صدایی مناسب ، با استفاده از Automation میتوان سطح صدای خواننده را کنترل کرد و هرجایی نیاز به تقویت یا تضعیف سطح صدا بود این عمل را با استفاده از نوشتن Automation در لاین وکال به وجود آورد.

در نهایت توجه داشته باشید استمرار و تلاش برای رسیدن به میکس صحیح وکال امری الزامیست ، پس دست از عجله کردن برای رسیدن به صدایی خوب برداشته و سعی کنید به آرامی و با دقت فراوان این مرحله را در میکس انجام دهید.